การสร้างชุดการสอนความพร้อมทางสติปัญญาสำหรับเด็กปฐมวัยเรื่อง "การฝึกความคิดเชิงเหตุผลในการจำแนกประเภท"

Abstract

วัตถุประสงค์การวิจัย : การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สร้างชุดการสอนความพร้อมทางสติปัญญาสำหรับเด็กปฐมวัย เรื่อง “การฝึกความคิดเชิงเหตุผลในการจำแนกประเภท” และนำมาทดลองใช้เพื่อหาประสิทธิภาพชุดการสอนที่สร้างขึ้น 2) ศึกษาความคิดเห็นของครูเกี่ยวกับชุดการสอนที่สร้างขึ้น และความคิดเห็นทั่วไปเกี่ยวกับชุดการสอน. วิธีดำเนินการวิจัย : 1. หลังจากศึกษาวิธีการสร้างชุดการสอน ทฤษฎี พัฒนาการทางสติปัญญา ทฤษฎีการเรียนรู้ แนวคิดและนโยบายการจัดการศึกษาปฐมวัย เทคนิควิธีการจัดประสบการณ์ให้กับเด็กปฐมวัยแล้ว ผู้วิจัยได้สร้างชุดการสอน ความพร้อมทางสติปัญญา แบบสอบวัดความพร้อมเกี่ยวกับการจำแนกประเภทสิ่งของตามลักษณะของสี และแบบประเมินชุดการสอน ซึ่งเป็นแบบมาตราส่วนประเมินค่า (Rating Scale) 2. ปรับปรุงชุดการสอนแบบสอบวัดความพร้อม และแบบประเมินชุดการสอน โดยการสอบถามความคิดเห็นจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 3 ท่าน 3. แนะนำการใช้ชุดการสอนแก่ครู 60 คน จาก 4 โรงเรียน ซึ่งมีอยู่ 2 คน ที่จะต้องนำชุดการสอนชุดนี้ไปสอนกับนักเรียนของตน และแจกแบบประเมินชุดการสอน เพื่อให้ครูได้แสดงความคิดเห็นต่อชุดการสอนที่สร้างขึ้นนี้ 4. สังเกตครู 2 คน ใช้ชุดการสอนกับนักเรียน 30 คน (ครู 1 คนต่อนักเรียน 30 คน) จาก 2 โรงเรียน และได้มีการทดสอบก่อนและหลักการใช้ชุดการสอน โดยจัดไว้ในวันแรกและวันที่ 3 ซึ่งเป็นวันเสร็จสิ้นการใช้ชุดการสอน 5. สัมภาษณ์นักเรียนหลังทำแบบทดสอบทั้งก่อนและหลังการทดลองสอน ตามแนวคำถามที่อยู่ในคู่มือการทดสอบ เพื่อสำรวจเหตุผลในการตอบแบบสอบเหล่านั้น แล้วบันทึกไว้ในแบบบันทึกการสัมภาษณ์ พร้อมทั้งบันทึกคำตอบของเด็กแต่ละคน ลงในเครื่องบันทึกเสียง 6. การวิเคราะห์ข้อมูล ผู้วิจัยได้นำคะแนนที่ได้จากประสิทธิภาพของกระบวนการ (E₁) และคะแนนประสิทธิภาพของผลลัพธ์ (E₂) ที่ได้จากการฝึกด้วยชุดการสอนมาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ เพื่อหาค่าประสิทธิภาพชุดการสอนที่สร้างขึ้น จากนั้นได้นำคะแนนแบบสอบจากแบบสอบวัดความพร้อมของนักเรียนอนุบาล 2 กลุ่ม มาเปรียบเทียบความแตกต่างของการพัฒนาความพร้อมทางสติปัญญา ระหว่างก่อนฝึกและหลังฝึก ด้วยการทดสอบค่าที (t-test) และนำข้อมูลที่ได้จากการให้สัมภาษณ์ของเด็ก ซึ่งทำควบคู่กับการทำแบบสอบก่อนฝึกและหลังฝึก มาวิเคราะห์เปรียบเทียบความถูกต้องของการให้เหตุผลในการตอบแบบสอบแต่ละข้อ ด้วยค่าร้อยละ จากนั้นได้นำข้อมูลจากแบบประเมินชุดการสอนมาหาค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ผลการวิจัย : จากผลการวิเคราะห์ข้อมูลปรากฏผลดังนี้ 1. คะแนนประสิทธิภาพของกระบวนการ (E₁) และค่าคะแนนประสิทธิภาพของผลลัพธ์ (E₂) เท่ากับ 93.06 และ 86.40 ตามลำดับ ซึ่งนับได้ว่าชุดการสอนชุดนี้เป็นชุดการสอนที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งค่าที่ได้สูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดไว้คือ E₁/E₂ เท่ากับ 80/80 2. นักเรียน 2 กลุ่ม มีคะแนนพัฒนาการความพร้อมทางสถิติปัญญา ระหว่างก่อนฝึกและหลังฝึกด้วยชุดการสอนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และค่าร้อยละของจำนวนนักเรียนที่ตอบแบบสอบถูกและให้เหตุผลในการจำแนกประเภทในแบบสอบได้ถูกต้อง หลังฝึกด้วยชุดการสอนสูงกว่าก่อนฝึก แสดงให้เห็นว่า การฝึกความพร้อมทางสติปัญญาด้วยชุดการสอนที่มีประสิทธิภาพนั้น จะช่วยพัฒนาความพร้อมทางสติปัญญาของเด็กปฐมวัยสูงขึ้นซึ่งเป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ 3. ความคิดเห็นของครูอนุบาลต่อองค์ประกอบของชุดการสอนที่สร้างขึ้นแต่ละเรื่อง มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับ 3.99 ถึง 4.31 และค่าความคิดเห็นทั่วๆ ไปเกี่ยวกับเรื่องชุดการสอนนั้น มีค่าเฉลี่ยอยู่ระดับ 3.98 ถึง 4.32 จากค่าคะแนนระดับ 1 ถึง 5 ซึ่งเมื่อนำไปเปรียบเทียบกับค่ามาตราส่วนประเมินค่าของเบสท์ (Best) ปรากฏว่า อยู่ในระดับเหมาะสมมากและเห็นด้วยอย่างมากตามลำดับ แสดงให้เห็นว่าครูอนุบาลพอใจและเห็นคุณค่าชุดการสอนที่สร้างขึ้น โดยที่ระดับความคิดเห็นดังกล่าวอยู่ในเกณฑ์เป็นที่น่าพอใจของผู้วิจัย เป็นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ นอกจากนั้นยังสนับสนุนให้มีการผลิตชุดการสอนสำหรับเด็กปฐมวัยให้แพร่หลายยิ่งขึ้น