องค์ประกอบของภูมิทัศน์ทางด้านกายภาพกับการเกิดอาชญากรรมในพื้นที่สาธารณะ : กรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยนี้ เป็นการศึกษาองค์ประกอบของภูมิทัศน์ทางด้านกายภาพ ได้แก่ การวางผัง ขนาดทางเท้า เฟอร์นิเจอร์ถนน วัสดุพืชพรรณ และไฟส่องสว่าง กับการเกิดคดีอาชญากรรมประเภทประทุษร้ายต่อทรัพย์ในพื้นที่สาธารณะภายนอกอาคารของกรุงเทพมหานคร เพื่อให้ทราบถึงจุดบกพร่องของพื้นที่จากองค์ประกอบของภูมิทัศน์ในที่นั้นๆ ว่านำมาซึ่งการเกิดคดีได้อย่างไร อันจะเป็นประโยชน์ต่อการออกแบบปรับปรุงงานภูมิทัศน์ในพื้นที่สาธารณะเพื่อลดช่องโอกาสในการเกิดอาชญากรรม และเป็นแนวทางในการช่วยวางแผนด้านการบริหารจัดการงานภูมิทัศน์เพื่อการป้องกันอาชญากรรม การคัดเลือกพื้นที่ศึกษาใช้พื้นที่ที่เกิดสถิติคดีประทุษร้ายต่อทรัพย์มากที่สุดในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ.2550-2555) คือ เขตพื้นที่รับผิดชอบของสถานีตำรวจนครบาลพญาไท และนำตำแหน่งที่พบว่ามีปริมาณคดีเกิดหนาแน่นที่สุด มาแบ่งพื้นที่ตามลักษณะทางกายภาพจากสภาพแวดล้อมซึ่งแบ่งได้เป็น 3 ประเภทและใช้เป็นพื้นที่ตัวแทนศึกษา คือ 1) พื้นที่แบบจุดศูนย์รวมการสัญจร ได้แก่ อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ประกอบด้วยเกาะ 4 เกาะ 2) พื้นที่แบบซอย ได้แก่ ซอยรางน้ำและซอยเพชรบุรี 21 และ 3) พื้นที่แบบลานหน้าอาคารสาธารณะ ได้แก่ ลานหน้าแพลตทินัม- แกรนด์ไดม่อนและลานหน้าพันธุ์ทิพย์ โดยวิธีการเก็บข้อมูลเพื่อใช้ในการวิเคราะห์ยึดตามกรอบแนวคิดทฤษฎีการควบคุมอาชญากรรมจากสภาพแวดล้อม มี 2 วิธี คือ 1) การสำรวจและการวิเคราะห์องค์ประกอบของภูมิทัศน์กายภาพในพื้นที่ และ2)การสัมภาษณ์ทั้งจากเจ้าหน้าที่ตำรวจผู้รับผิดชอบพื้นที่และจากบุคคลผู้ใช้งานประจำในพื้นที่โดยสอบถามเกี่ยวกับตำแหน่งของพื้นที่ที่เคยพบเห็นเกิดคดีหรือมีโอกาสที่น่าจะเกิดคดี จากผลการศึกษาพบว่า ความหนาแน่นของทางเท้า จุดอับสายตา และการขาดไฟส่องสว่าง เป็นปัจจัยหลักของช่องโอกาสที่เอื้อต่อการเกิดอาชญากรรม ปัญหาเหล่านี้สามารถแก้ไขได้จากการออกแบบและการดูแลรักษา โดยได้เสนอแนะแนวทางการออกแบบปรับปรุงและการดูแลรักษาไว้เพื่อเป็นตัวอย่าง นอกจากนี้การบริหารจัดการสามารถช่วยลดภัยอาชญากรรมลงด้วย เช่น การตรวจตราสอดส่อง การมีเวรยาม การมีตำรวจสายตรวจ การมีร้านสะดวกซื้อ 24 ชั่วโมงอยู่ในบริเวณ และเรื่องของการใช้เทคโนโลยี เช่น การติดตั้งกล้องวงจรปิด เป็นต้น