การประเมินผลนโยบายแท็กซี่เสรี

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์หลัก 2 ประการดังนี้ 1. เพื่อศึกษาสภาพตลาดทั้งก่อนและหลังการใช้นโยบายแท็กซี่เสรี โดยการศึกษานี้ได้แบ่งตลาดแท็กซี่ออกเป็น 2 ระดับ ได้แก่ ตลาดระดับขายส่งและตลาดระดับขายปลีก ซึ่งในตลาดแต่ละระดับใช้ตัวบ่งชี้ที่แตกต่างกัน 2. เพื่อประเมินผลนโยบายแท็กซี่เสรีว่าได้สัมฤทธิ์ผลตามจุดมุ่งหมายที่ตั้งไว้หรือไม่ คือ 1. เพื่อให้ประชาชนมีรถแท็กซี่เพียงพอต่อความต้องการใช้ 2. เพื่อให้ประชาชนได้รับความเป็นธรรมในราคาค่าโดยสาร 3. เพื่อให้ประชาชนได้รับบริการที่มีคุณภาพดีขึ้น ผลการศึกษาพบว่าหลังการใช้นโยบายแท็กซี่เสรีแล้ว ในตลาดระดับขายส่งมีผู้ประกอบการรายใหม่เข้ามาในตลาดเป็นจำนวนมาก มีการแข่งขันมากขึ้น โดยเฉพาะการแข่งขันที่ไม่ใช่ราคา ส่วนในตลาดระดับขายปลีก มีผู้ขับขี่เข้ามาในตลาดมากขึ้น ราคาค่าโดยสารคิดตามมาตรฐานวัดที่กรมการขนส่งกำหนดฉะนั้นผู้ขับขี่จึงหันมาแข่งขันกันในด้านที่ไม่ใช่ราคา สำหรับการประเมินผลนโยบายแท็กซี่เสรีทั้ง 3 ด้าน คือ 1. เพื่อให้ประชาชนมีรถแท็กซี่เพียงพอต่อความต้องการใช้ พบว่า ประชาชนใช้เวลาในการคอยรถน้อยลงและได้รับความสะดวกมากขึ้น 2. เพื่อให้ประชาชนได้รับความเป็นธรรมในราคาค่าโดยสาร พบว่าประชาชนร้อยละ 53.45 ยอมรับราคาค่าโดยสารลดลง ส่วนการพิจารณาในแง่การกระจายรายได้แล้วพบว่า รายได้สุทธิเฉลี่ยต่อกะของผู้ขับขี่รถแท็กซี่มิเตอร์ทุกประเภท สูงกว่าอัตราค่าจ้างขั้นต่ำในเขตกรุงเทพมหานคร และยังสูงกว่ารายได้ต่อกะของพนักงานขับรถประจำทางในเขตกรุงเทพมหานคร ยกเว้นรายได้สุทธิเฉลี่ยต่อกะขอผู้ขับขี่รถแท็กซี่มิเตอร์ประเภทเช่าซื้อจากนิติบุคคลขับเอง 1 กะ ไม่ได้ให้เช่าต่อที่ต่ำกว่า แต่รายได้สุทธิเฉลี่ยต่อกะของผู้ขับขี่รถแท็กซี่มิเตอร์ทุกประเภทต่ำกว่ารายได้ต่อกะของพนักงานขับรถไมโครบัสซึ่งเป็นผู้ประกอบอาชีพในสาขาบริการเหมือนกัน โดยสรุปหลังจากการใช้นโยบายแท็กซี่เสรีพบว่า ในตลาดระดับขายส่ง และตลาดระดับขายปลีกมีการแข่งขันมากขึ้น และนโยบายดังกล่าวบรรลุวัตถุประสงค์ของรัฐบาล คือ ทำให้ประชาชนมีรถแท็กซี่เพียงพอต่อความต้องการให้มากขึ้น ได้รับความเป็นธรรมในราคาค่าโดยสารสูงขึ้น และได้รับบริการที่มีคุณภาพดีขึ้น