ปัญหาในกระบวนการพิจารณาความอาญาในคดีสิ่งแวดล้อม : ศึกษากรณีโรงงานอุตสาหกรรมเป็นผู้ก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงขั้นตอนการดำเนินคดีอาญาทางสิ่งแวดล้อม โดยศึกษาเปรียบเทียบกับประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศญี่ปุ่น และประเทศออสเตรเลีย และนำมาวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคในกระบวนการพิจารณาความอาญาในคดีสิ่งแวดล้อม โดยวิธีการศึกษาวิจัยของวิทยานิพนธ์นี้ ใช้วิธีวิจัยจากเอกสาร โดยการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลจากหนังสือ บทความทางวิชาการ วิทยานิพนธ์ และสิ่งตีพิมพ์ต่าง ๆ ทั้งของรัฐและเอกชน ทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ เนื่องจากในปัจจุบันมีการกระทำความผิดเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมกันมากขึ้น ซึ่งสาเหตุส่วนหนึ่งนั้นมาจากการที่กฎหมายไม่มีสภาพบังคับที่เด็ดขาด ไม่มีการดำเนินคดีกับผู้ก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อมกันอย่างจริงจัง และอีกส่วนหนึ่งมาจากการที่ประเทศไทยเรานั้นไม่มีองค์กรที่ทำหน้าที่ในการวินิจฉัยและระงับข้อพิพาทในทางสิ่งแวดล้อมเป็นการเฉพาะ กล่าวคือ ไม่มีการจัดตั้งศาลสิ่งแวดล้อม ส่งผลให้การดำเนินคดีอาญาทางสิ่งแวดล้อมจำต้องนำกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาใช้บังคับ ซึ่งก่อให้เกิดความไม่เหมาะสมแก่การบังคับใช้ ทำให้เกิดช่องว่างที่ทำให้ไม่สามารถดำเนินการเอาผิดกับผู้ที่กระทำความผิดได้อย่างแท้จริง ผู้วิจัยจึงเห็นว่าควรที่จะต้องมีการสร้างหลักกฎหมายวิธีพิจารณาความที่เป็นการเฉพาะขึ้นมาเพื่อใช้บังคับกับคดีสิ่งแวดล้อมที่มีลักษณะพิเศษแตกต่างจากคดีโดยทั่วไป เพื่อให้มีระบบวิธีพิจารณาคดีที่เอื้อต่อการใช้สิทธิเรียกร้องของผู้เสียหายให้มากขึ้น เพื่อลดความยุ่งยากให้แก่ผู้เสียหายในเรื่องของภาระการพิสูจน์ข้อเท็จจริงต่าง ๆ และเพื่อให้ผู้ประกอบธุรกิจภาคอุตสาหกรรมตลอดจนประชาชนโดยทั่วไปหันมาให้ความสำคัญและใส่ใจต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้มากขึ้น หรือทำการปรับปรุงกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาของไทยให้มีความสอดคล้องและรองรับกับการดำเนินคดีอาญาทางสิ่งแวดล้อมให้มากขึ้น