ปัจจัยกำหนดลักษณะการดำเนินรายการสนทนาข่าวทางวิทยุ

Abstract

งานวิจัยเชิงคุณภาพครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา รูปแบบและกระบวนการผลิตรายการสนทนาข่าวทางวิทยุและวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่มีผลต่อลักษณะการดำเนินรายการสนทนาข่าวทางวิทยุ โดยใช้แนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับสถานการณ์การผลิตรายการสนทนาข่าวทางวิทยุในปัจจุบัน การแสดงบทบาทหน้าที่ ความรับผิดชอบและกระบวนการผลิตงานสื่อมวลชน ระบบอุปถัมภ์ การเล่าเรื่อง การทำวาทกรรมรวมทั้งแนวคิดเรื่องการสื่อสารทางการเมืองและใช้วิธีการรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก ผู้ดำเนินรายการสนทนาข่าวทางวิทยุ จาก 5 กลุ่มผู้ผลิตรายการ ซึ่งได้แก่ บริษัท มีเดียพลัส จำกัดมหาชน, บริษัท ไอเอ็นเอ็น เรดิโอ จำกัด, บริษัท วอทชด็อก จำกัด, บริษัท เนชั่น มัลติมีเดีย กรุ๊ป จำกัด และกรมประชาสัมพันธ์ ผลการวิจัยพบว่า โครงสร้างเนื้อหาในรายการสนทนาข่าวทางวิทยุประกอบด้วย 3 ส่วน คือการเล่าข่าวและการทำวาทกรรมในข่าวโดยใช้ข้อมูลหลักจากหนังสือพิมพ์และข้อมูลข่าวที่ผลิตขึ้นภายในองค์กร การสัมภาษณ์บุคคลในข่าว การสนทนาข่าวกับวิทยากรหรือนักวิจารณ์สถานการณ์ประจำรายการ และการเปิดเวทีรับฟังความคิดเห็นจากประชาชน โครงสร้างเนื้อหาและการนำเสนอดังกล่าวมีหน้าที่ในการจัดระเบียบ ข้อมูลเหตุการณ์ต่างๆ นำเสนอต่อผู้รับสารในรูปแบบที่ง่ายและสร้างมูลค่าเพิ่มของข้อมูลข่าวสารที่ผลิตขึ้นในองค์กร ดึงดูดความสนใจ สร้างจุดขายและให้ผลในเชิงพาณิชย์ ปัจจัยกำหนดลักษณะการดำเนินรายการสนทนาข่าวทางวิทยุ ประกอบด้วย ปัจจัยด้านทัศนคติ ภูมิหลังและประสบการณ์ทางวิชาชีพของผู้ดำเนินรายการ ปัจจัยด้านระบบอุปถัมภ์และเครือข่ายความสัมพันธ์ปัจจัยด้านวัฒนธรรมของสื่อวิทยุซึ่งมีผลต่อการสร้างภาพลักษณ์ของรายการหรือสถานีและแนวทางดำเนินงานขององค์กรต้นสังกัด ปัจจัยด้านกระแสความสนใจของสื่อมวลชนและประชาชนที่มีต่อสถานการณ์ข่าวในแต่ละช่วงเวลา รวมทั้งปัจจัยความสามารถเฉพาะบุคคลของผู้ดำเนินรายการในการแสดงบทบาทหน้าที่สื่อมวลชน ภายใต้เงื่อนไขและข้อจำกัดต่างๆ