แนวทางในการปรับปรุงระบบการกระจายยาบนหอผู้ป่วย ในโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า

Abstract

ในระบบการกระจายยาแบบใบสั่งรายตัวผู้ป่วยที่ไม่ได้ควบคุมปริมาณยาที่จ่ายให้ผู้ป่วย และไม่มีระบบการคืนยา ทำให้เกิดปัญหายาเหลือค้างอยู่บนหอผู้ป่วยเป็นจำนวนมาก ทำให้เกิดการสูญเสียยา และอาจเป็นอันตรายต่อผู้ป่วยได้ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของการใช้มาตรการ 4 อย่างในการปรับปรุงระบบการกระจายยาบนหอผู้ป่วยในโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงความถี่ของการเบิกจ่าย การจัดระบบการคืนยาที่เหมาะสม การจัดทำบัญชีรายการยาเบิกสำรองประจำหอผู้ป่วย และการให้เภสัชกรเข้าไปมีส่วนร่วมในการดูแลรับผิดชอบยาที่มีอยู่บนหอผู้ป่วย ร่วมกับพยาบาลประจำหอผู้ป่วย แสดงผลเปรียบเทียบความแตกต่างของก่อนและหลังการปรับปรุงระบบการกระจายยา ด้วยจำนวนรายการและมูลค่าที่เปลี่ยนแปลงไปของยาเหลือค้าง ยาหมออายุหรือยาเสื่อมสภาพ และยาหมุนเวียนของหอผู้ป่วย โดยศึกษาวิจัยบนหอผู้ป่วยอายุกรรม 1 หอและหอผู้ป่วยศัลยกรรม 1 หอ ในระหว่างเดือนกรกฎาคม 2539-มีนาคม 2540 ผลของการวิจัยพบว่า จำนวนรายการของยาเหลือค้างบนหอผู้ป่วยอายุกรรมลดลง 353 รายการ จาก 626 รายการ (56.39%) คิดเป็นมูลค่า 931,648.55 บาท (78.49%) และหอผู้ป่วยศัลยกรรมลดลง 106 รายการ จาก 277 รายการ (38.27%) คิดเป็นมูลค่า 129,547.15 บาท (57.81%) ในส่วนของยาเหลือค้างเหล่านี้ จะพบมียาหมดอายุหรือยาเสื่อมสภาพอยู่บนหอผู้ป่วยอายุกรรมและหอผู้ป่วยศัลยกรรม ซึ่งสามารถจัดการให้หมดไป 148 รายการ มีมูลค่า 70,615.70 บาท และ 35 รายการ มีมูลค่า 14,614.90 บาท ตามลำดับ ยาหมุนเวียนของหอผู้ป่วยอายุรกรรมและหอผู้ป่วยศัลยกรรม สามารถนำมาใช้ 234 รายการ มีมูลค่า 394,232.80 บาท และ 154 รายการ มีมูลค่า 41,390.30 บาท ตามลำดับ การใช้มาตรการ 4 อย่างร่วมกัน มีผลส่งเสริมการกระจายยาโดยลดจำนวนรายการและมูลค่าของยาเหลือค้างได้เป็นจำนวนรวม 459 รายการ เป็นมูลค่า 1,061,70 บาท สามารถกำจุดยาหมดอายุหรือยาเสื่อมสภาพได้ทั้งหมด และสามารถนำยาส่วนหนึ่งมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้เป็นจำนวนรวม 388 รายการ เป็นมูลค่า 435,623.10 บาท และแสดงว่าระบบการจัดการโดยใช้มาตรการผสมผสานนี้ มีผลในการควบคุมกระจายยาได้อย่างมีประสิทธิภาพ