บทบาทและลีลาของนางละเวงในการแสดงละครเรื่องพระอภัยมณี

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้เป็นการศึกษาบทบาทและลีลาของนางละเวงในการแสดงละครเรื่อง พระอภัยมณี ตอน พระอภัยมณีพบนางละเวง โดยศึกษาความเป็นมาของการแสดง องค์ประกอบ รูปแบบ ตลอดจนวิธีการแสดงของกรมศิลปากร ตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2495 - 2553 รวมทั้งวิเคราะห์กระบวนท่ารำ และกลวิธีในการแสดงของนางละเวง ผลการศึกษา พบว่า ละครเรื่อง พระอภัยมณี ตอนพระอภัยมณีพบละเวงที่กรมศิลปากรจัดแสดงเป็นการแสดงที่มุ่งให้เกิดความสวยงามและสมจริง ทั้งกระบวนท่ารำ เพลงขับร้อง และทำนองเพลงไทยสำเนียงฝรั่ง ตลอดจนเครื่องแต่งกายเลียนแบบตามเชื้อชาติ (ฝรั่ง) การวิจัยพบว่ากระบวนท่ารำของนางละเวงเป็นท่าทางที่เลียนแบบท่าทางตามธรรมชาติ (ท่ากำแบ) โดยใช้ผู้แสดงที่มีพื้นฐานความรู้ตัวพระ (ละคร) ทางนาฏยศิลป์ไทยต่อมาเมื่อใช้ผู้แสดงที่มีความรู้นาฏยศิลป์ตะวันตกจึงได้นำไมม์ (Mime) ของนาฏยศิลป์ตะวันตก(บัลเล่ต์) มาผสมผสานกับนาฏยศิลป์ไทย โดยให้มีความเป็นธรรมชาติและสมจริงมากที่สุด ส่วนกลวิธีในการรำจะใช้การรำตีบทประกอบอารมณ์ ความรู้สึกแฝงไว้ด้วยพลังที่แสดงถึงความเข้มแข็งตามบทบาทที่ปลอมเป็นชาย วิทยานิพนธ์นี้ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อการสืบทอดกระบวนท่ารำ และการสร้างสรรค์ท่ารำทางนาฏยศิลป์ไทยที่มีการผสมผสานระหว่างนาฏยศิลป์ไทยกับนาฏยศิลป์ตะวันตก อย่างไรก็ตาม การใช้ผู้ที่มีความรู้ ความสามารถ และทักษะด้านนาฏยศิลป์ตะวันตก (บัลเล่ต์) มาแสดงเป็นนางละเวงก็จะยิ่งส่งเสริมให้นางละเวงในการแสดงละคร เรื่อง พระอภัยมณี ตอน พระอภัยมณีพบนางละเวงมีความสมจริงและเป็นสากลมากยิ่งขึ้น