ซอเมืองแพร่ คระสงคราม พยอม

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่องซอเมืองแพร่ คณะครูสงคราม-พะยอม มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของซอคณะครูสงคราม-พะยอม บทบาทหน้าที่การสืบทอด องค์ประกอบต่าง ๆ ของคณะครูซอสงคราม-พะยอม ตั้งแต่เครื่องดนตรี ทำนองซอ ระเบียบแบบแผน การขับซอ การสืบทอดทำนองซอ นักดนตรี ช่างฟ้อนแง้น ตลอดจนการเลือกทำนองวอมาบรรเลงประกอบการขับซอการเก็บข้อมูลได้ศึกษาจากเอกสาร ข้อมูลภาคสนาม โดยการสังเกตการแสดงจริงและสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้องกับ ซอเมืองแพร่ จากนั้น นำข้อมูลมาวิเคราะห์และสรุป ผลการศึกษาวิจัยในครั้งนี้พบว่า ซอคณะครูสงคราม-พยอม ให้รับต้นแบบซอปี่มาจากเชียงใหม่และ ซอ ซึง สะล้อ มาจากจังหวัดน่าน แต่เอกลักษณ์ของซอคณะครูสงคราม-พะยอม จะใช้ปี่จุมสามบรรเลงประกอบการขับซอและใช้ทำนองเพลง 5 ทำนอง คือ 1. ทำนองตั้งคาด 2. ทำนองหลำกล๋าง 3. จำนองละม้าย 4. ทำนอง กล๋ายเชียงแสน 5. ทำนองเงี้ยว ซึ่งทำนองเหล่านี้ จะมีทำนองช้า เรียบง่าย ซึ่งแตกต่างจากเชียงใหม่ คือ เร็วกว่าจังหวัดแพร่ เนื้อร้อง บทร้องส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องของงานบวชพระ และ ขึ้นบ้านใหม่ ภาษาใช้สำเนียงเมืองแพร่ซึ่งมีลักษณะที่ชัดเจนคือห้วนและสั้นนอกจากนี้ คณะครูซอสงคราม-พยอม ยังเข้าร่วมกับชมรมอนุรักษ์ดนตรีพื้นเมืองจังหวัดแพร่ โดยมีอาจารย์อรุณ ทิพย์วงศ์ เป็นประธานชมรม ซึ่งคณะซอครูสงคราม-พะยอม ได้เป็นวิทยากรทางด้านการขับซอเมืองแพร่ เพื่อต้องการถ่ายทอดและ สืบทอด ซอเมืองแพร่ ให้กับเยาวชน และผู้สนใจทุกวันอาทิตย์ ณ ชมรมอนุรักษ์ดนตรีพื้นเมืองจังหวัดแพร่ ซอเมืองแพร่คณะครูสงคราม-พยอม ถือเป็นแบบอย่างที่ดีในคณะซอของจังหวัดแพร่ นอกจากให้ความสนุกสนาน เพลิดเพลิน บทซอยังแฝงไปด้วยคติเตือนใจ อีกทั้งยังเป็นการอนุรักษ์ภาษาเมืองแพร่เป็นการสืบสาน ส่งเสริมซอเมืองแพร่ให้ดำรงอยู่คู่เมืองแพร่ตลอดไป