รำกริชปัตตานี

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติ องค์ประกอบการแสดง และกลวิธีการรำ วิธีวิจัยใช้การศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์ช่างทำกริช นักดนตรี และผู้แสดง สังเกตการณ์แสดงรำกริชจากผู้ทำกริช ทำที่ตำบลตะโล๊ะหะลอ จังหวัดยะลา ปี พ.ศ.2536-2549 การศึกษาพบว่า กริชเข้ามามีบทบาทในวิถีชีวิตของชาวไทยมุสลิม และชาวไทยพุทธในจังหวัดปัตตานีมาช้านาน กล่าวกันว่าการใช้กริชเป็นวัฒนธรรมที่ได้รับอิทธิพลมาจากชวา กริชใช้ในพิธีกรรม การเกิด การเข้าสุหนัต การแต่งงาน กริชยังเป็นอุปกรณ์สำคัญในการแสดงพื้นบ้าน เช่น รองเง็ง ซีละ และมะโย่ง อนึ่งการทำกริชของปัตตานี ช่างทุกคนต้องมาร่วมกันรำกริชหลังทำกริชเสร็จในแต่ละวันเพื่อทดสอบคุณภาพของกริชและเป็นการรำบูชาพระศิวะเพราะเชื่อกันมาแต่เดิมว่ากริชแต่ละเล่มมี 3 ตาเหมือนพระศิวะ องค์ประกอบของการรำกริชปัตตานี ผู้แสดงมีทั้งผู้ชาย และผู้หญิง ผู้แสดงต้องมีร่างกายแข็งแรงและกล้าหาญ การแต่งกายของรำกริชปัตตานีเป็นแบบชาวบ้าน เน้นความกระชับเพื่อสำหรับท่าทางการใช้อาวุธ ดนตรีประกอบการแสดงใช้กลองมาลายู ใช้กริชเป็นอุปกรณ์ประกอบการแสดง การรำกริชปัตตานี เป็นการรำกริชเพื่อถวายพระศิวะ เป็นขั้นตอนสุดท้ายในการทำกริช และทดสอบคุณภาพของกริช แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน คือ การรำด้วยมือเปล่าเพื่อแสดงความแข็งแกร่งของชายชาตรี การรำใช้อาวุธกริชเป็นการแสดงความงามของกริชโดยถือกริชมือเดียว การรำต่อสู้ด้วยกริชเพื่อแสดงศิลปะการต่อสู้ที่ใช้กริช การรำกริชปัตตานีปัจจุบันกำลังจะสูญหาย เหลือเพียงกลุ่มชุมชนตำบลตะโล๊ะหะลอ อำเภอรามันห์ จังหวัดยะลา เนื่องจากปัจจุบันเกิดเหตุการณ์ความไม่สงบขึ้นในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ จึงควรหาวิธีอนุรักษ์ให้การทำกริชและการรำกริชปัตตานีซึ่งเป็นพิธีกรรมสำคัญคงอยู่สืบไป