การใช้ประโยชน์ที่ดินและผลต่อการเกิดอุทกภัยในพื้นที่ลุ่มน้ำลำตะคองตอนล่าง จังหวัดนครราชสีมา

Abstract

พื้นที่ลุ่มน้ำลำตะคองตอนล่างในจังหวัดนครราชสีมามีการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ไม่เหมาะสมมีสิ่งก่อสร้างขวางทางน้ำหรือมีการถมที่ดินปรับพื้นที่ลุ่ม ที่ดินมีราคาถูกได้เปลี่ยนเป็นพื้นที่สิ่งก่อสร้าง สิ่งเหล่านี้ก่อให้เกิดการทำลายระบบหน่วงน้ำและระบายน้ำตามธรรมชาติเมื่อเกิดภาวะฝนตกหนักน้ำล้นตลิ่งทำให้เกิดน้ำท่วมขังได้ง่าย ดังเช่นในปีพ.ศ.2553 ปัญหาอุทกภัยในพื้นที่ลุ่มน้ำลำ ตะคองตอนล่างในพื้นที่อำเภอเมืองนครราชสีมาและอำเภอเฉลิมพระเกียรติที่มีแนวโน้มปัญหาจะเพิ่มมากขึ้นทั้งระดับน้ำที่สูงขึ้นและระยะเวลาการท่วมขังที่ยาวนานขึ้น โดยเฉพาะอำเภอเมืองนครราชสีมาในบริเวณตัวเมืองของจังหวัดซึ่งถือเป็นพื้นที่เศรษฐกิจหลักของจังหวัดนครราชสีมาและอำเภอเฉลิมพระเกียรติพื้นที่ที่ลำน้ำลำตะคองไหลบรรจบกับแม่น้ำมูล โดยจะศึกษาสภาพการพัฒนา การเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดิน และสภาพปัญหาอุทกภัยในพื้นที่ลุ่มน้ำ ส่วนผลการศึกษาวิเคราะห์จะชี้ถึงสาเหตุของอุทกภัยจากสภาพการเปลี่ยนแปลงการใช้ประโยชน์ที่ดินที่ไม่เหมาะสมอันเนื่องมาจากการขยายตัวพื้นที่เมืองด้านที่อยู่อาศัย(Built-Up Area) ที่เพิ่มมากขึ้นทำให้ลักษณะภูมิประเทศที่เป็นพื้นที่ราบลุ่มเหมาะสมแก่การทำการเกษตรและที่สำคัญเป็นพื้นที่สำหรับหน่วงน้ำก่อนที่จะปล่อยให้ไหลลงสู่แม่น้ำหรือลำคลองตามธรรมชาติได้เปลี่ยนไปเป็นที่อยู่อาศัยเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะบริเวณพื้นที่ลุ่มต่ำในแนวหลากของน้ำซึ่งอยู่ทางทิศเหนือของตัวเมืองนครราชสีมา สิ่งเหล่านี้ตอบรับการความต้องการของผู้บริโภคที่เพิ่มมากขึ้นโดยเฉพาะพื้นที่ชานเมืองที่มีการพัฒนาเชื่อมโยงระหว่างตัวเมืองกับบริเวณรอบนอกตามเส้นทางคมนาคมระหว่างเมือง และเมืองเกิดสภาพการขยายตัวของพื้นที่เมืองรุกล้ำไปยังพื้นที่รอบนอกอย่างไม่เหมาะสม