แนวทางการแปลบทเพลงเพื่อการขับร้องประกอบภาพยนตร์เรื่อง Tangled และ Brave

Abstract

งานวิจัยชิ้นนี้จัดทำขึ้นเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างทำนองและเสียงวรรณยุกต์ไทยที่ใช้ในบทเพลงเพื่อ การขับร้องประกอบการ์ตูนแอนิเมชั่นเรื่อง Tangled และ Brave โดยเลือกศึกษาเพลง When Will My Life Begin, Mother Knows Best และ Touch The Sky ผู้วิจัยตั้งสมมุติฐานในการวิจัยไว้ว่า การแปลเพลงเพื่อการขับร้องต้องยึดความหมายและลีลาทำนองเป็นหลักในการคัดสรรคำแปล ทั้งนี้ระยะห่างและทิศทางของขั้นคู่เป็นปัจจัยที่ช่วยกำหนดกรอบการสรรคำแปลให้มีเสียงวรรณยุกต์สอดคล้องกับลีลาทำนองของต้นฉบับ 1 ทฤษฎีและแนวคิดหลักที่นำมาใช้ในการวิจัยได้แก่ ทฤษฎีวาทกรรมวิเคราะห์ของคริสติอาเน่ นอร์ด แนวคิดเรื่อง Singability ในหลักการแปลเพลงห้าประการ (Pentathlon Approach to+ translating song) ของ ปีเตอร์ โลว สัทลักษณะวรรณยุกต์ไทยเรียบเรียงโดย ธีระพันธ์ ล. ทองคำและคณะ และ แนวคิดเรื่องขั้นคู่ เรียบ เรียงโดยณัชชา พันธุ์เจริญ ผู้วิจัยใช้วิธีการแจกแจงความถี่ในการปรากฎเสียงวรรณยุกต์ทั้งห้าตามทิศทางทำนองจากโน้ตตั้งต้นไปยังโน้ตตัวถัดไป (ทิศทางเดิม ทิศทางขึ้น ทิศทางลง) และ ตามขั้นคู่ (1-8) ก่อนดำเนินการ สัมภาษณ์เพื่อพิสูจน์สมมุติฐานในเชิงปฎิบัติ 1 จากการวิจัย พบว่าขั้นคู่ และทิศทางขั้นคู่ ไม่ใช้ปัจจัยในการคัดสรรคำแปลเพียงประการเดียว แต่ต้อง คำนึงหน่วยคำแปลและเสียงวรรณยุกต์ที่จะใช้ไปพร้อมๆ กันจึงจะสามารถแปลได้อย่างมีสมมูลภาพ อย่างไร ก็ตาม พบว่าปัจจัยทั้งสองส่งผลต่อการคัดสรรคำแปลบางประการดังนี้ 1.) ในทิศทางเดิมวรรณยุกต์สามัญและ วรรณยุกต์โทได้รับการคัดสรรในคำแปลมากที่สุด ผู้แปลใช้วิธีการซ้ำวรรณยุกต์เดิมหรือใช้กลุ่มวรรณยุกต์ที่มีระดับ เสียงกลุ่มเดียวกันในการคัดสรรคำแปล เช่น วรรณยุกต์ตรี-จัตวา-โท, สามัญ-โท หรือ เอก-โท 2.) ในทิศทางขึ้น ขั้น คู่ 2-3 สามารถใช้วรรณยุกต์ได้ทุกหน่วยเสียง แต่วรรณยุกต์สามัญและวรรณยุกต์โทได้รับการคัดสรรในคำแปล สูงสุด ในทิศทางขึ้น ขั้นคู่ 4-8 วรรณยุกต์ตรีมีความถี่ในการปรากฎสูงสุด 3.) ในทิศทางลง ขั้นคู่ 2-3 สามารถใช้ วรรณยุกต์ได้ทุกหน่วยเสียง แต่วรรณยุกต์สามัญและวรรณยุกต์โทได้รับการคัดสรรในคำแปลสูงสุด ในทิศทางลง ขั้นคู่ 4-8 วรรณยุกต์เอกมีความถี่ในการปรากฎสูงสุด และไม่พบวรรณยุกต์จัตวาในทิศทางลงเลย