ปัญหาของประสบการณ์นิยมในการเข้าใจประสบการณ์

Abstract

ปัญหาของงานวิจัยนี้คือ ปัญหาว่าชาวประสบการณ์นิยมจะประสบกับปัญหาอะไรบ้างในการอธิบานปรากฏการณ์ และในท่ามกลางปัญหาทั้งหลายเหล่านั้นปัญหาอะไรสำคัญที่สุดซึ่งสามารถที่จะสั่นคลอนรากฐานของความรู้ตามทรรศนะของประสบการณ์นิยม งานวิจัยครั้งนี้จึงมีขึ้นเพื่อสืบสาวดูว่าวิทยาศาสตร์ตามทรรศนะของประสบการณ์นิยมสามารถดำรงอยู่ได้หรือไม่ ปัญหานี้กำลังเป็นที่สนใจในวงการญาณวิทยาและปรัชญาวิทยาศาสตร์ปัจจุบัน งานวิจัยนี้แบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน ขั้นตอนที่ 1 ในตอนแรกผู้เขียนจะวิเคราะห์มโนภาพของประสบการณ์ตามแนวประสบการณ์นิยมคลาสสิคของฮูม เพราะผู้เขียนเชื่อว่าฮูมเป็นคนที่วิเคราะห์เรื่องนี้ไว้ชัดเจนที่สุด การวิเคราะห์ของเขาเป็นแบบอย่างที่ชาวประสบการณ์นิยมยุคหลัง ๆ เจริญรอยตาม หลังจากนั้นผู้เขียนจะวิเคราะห์ถึงโครงสร้างของทฤษฎีวิทยาศาสตร์และมโนภาพของกฎตามทรรศนะของชาวปฏิฐานนิยมทางตรรกวิทยา ทั้งหมดที่ผู้เขียนต้องการจะชี้ให้เห็นในขั้นตอนที่ 1 นี้ก็คือความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของชาวประสบการณ์นิยมในการที่จะขจัดอภิปรัชญาออกไปให้หมดจากวิทยาศาสตร์ ขั้นตอนที่ 2 ผู้เขียนจะพยายามชี้ให้เห็นความล้มเหลวของประสบการณ์นิยมคลาสสิคในการที่จะแยกกฎออกจากข้อสรุปทั่วไปซึ่งจริงโดยบังเอิญและการนิ่งเงียบต่อปัญหาดังกล่าวของชาวปฏิฐานนิยมทางตรรกวิทยา ต่อจากนั้นผู้เขียนจะวิเคราะห์ถึงมูลฐานทางประสบการณ์ของความรู้และสถานภาพทางประสบการณ์ของกฎและจะพยายามชี้ให้เห็นถึงความล้มเหลวของประสบการณ์นิยมในการอ้างเหตุผลสนับสนุนวิธีการอุปนัย ขั้นตอนที่ 3 กล่าวถึงปัญหาหลักที่ทำให้ชาวปฏิฐานนิยมทางตรรกวิทยาพ่ายแพ้ ต่อจากนั้นจะกล่าวถึงทางเลือก 2 ทาง คือ อุปกรณ์นิยมหรือสัจนิยม ถ้าเลือกทางแรกก็จะจบลงที่อำเภอใจของนักวิทยาศาสตร์ ถ้าเลือกทางที่สองก็จะหนีไม่พ้นอภิปรัชญา วาน ฟราสเซิน ไม่เลือกทั้งสองทางแต่กลับเสนอประสบการณ์นิยมเชิงสร้างเสริมขึ้นมา ขั้นตอนที่ 4 ผู้เขียนจะพยายามสรุปว่า วาน ฟราสเซิน ก็เป็นเช่นเดียวกับชาวปฏิฐานนิยมทางตรรกวิทยาในแง่ที่ว่าพวกเขาต่างก็นิ่งเงียบต่อปัญหาการแยกกฎออกจากข้อสรุปทั่วไปซึ่งจริงโดยบังเอิญ อย่างไรก็ดี วาน ฟราสเซิน แตกต่างจากชาวปฏฐานนิยมทางตรรกวิทยาในแง่ที่ว่าในขณะที่ชาวปฏิฐานนิยมทางตรรกวิทยามุ่งไปที่ระดับวากยสัมพันธ์ วาน ฟราสเซิน มุ่งไปที่ระดับอรรถศาสตร์แต่ทั้งสองระดับต่างก็พบชะตากรรมแบบเดียวกัน คือ การติดเชื้อทฤษฎี