พัฒนาการการก่อสร้างที่อยู่อาศัยด้วยระบบชิ้นส่วนสำเร็จรูปของการเคหะแห่งชาติ

Abstract

การเคหะแห่งชาติ (กคช.) เป็นหน่วยงานหลักในการแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัยของผู้มีรายได้น้อย 3 ทศวรรษที่ผ่านมา กคช. ก่อสร้างที่อยู่อาศัยด้วยระบบชิ้นส่วนสำเร็จรูปหลายระบบด้วยกัน แต่ยังไม่เคยมีการรวบรวมอย่างเป็นระบบ การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อรวบรวมการนำระบบชิ้นส่วนสำเร็จรูปที่ กคช. นำมาใช้ในโครงการของ กคช. ตั้งแต่ เริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ. 2516 จนถึงปัจจุบัน โดยใช้วิธีศึกษาจากเอกสาร แบบก่อสร้าง รายงานการศึกษาที่เกี่ยวข้อง นำข้อมูลมาวิเคราะห์สร้างแผนภูมิพัฒนาการ นำไปเป็นเครื่องมือในการสัมภาษณ์ ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งในระดับนโยบายและระดับปฏิบัติงาน ผลการศึกษาพบว่า กคช. ได้เริ่มพัฒนาระบบสำเร็จรูปตั้งแต่ปี พ.ศ. 2516 โดยเริ่มศึกษามาตรฐานที่อยู่อาศัย ขนาดมิติของอาคารที่ใช้ได้กับระบบชิ้นส่วนสำเร็จรูป ต่อมาในช่วงปี พ.ศ. 2518-2527 กคช. นำระบบชิ้นส่วนสำเร็จรูปหลายระบบมาใช้ในการก่อสร้างอาคารแนวสูงทั้งแฟลต 5 ชั้น 12 ชั้น และอาคารแนวราบ ระบบที่นำมาใช้มีทั้งที่ กคช. พัฒนาเอง และระบบที่ตลาดหรือภาคเอกชนเป็นผู้พัฒนา ระบบที่พัฒนาโดย กคช. และบางระบบที่พัฒนาโดยภาคเอกชน ในยุคนั้นยังไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร ทำให้ช่วงเวลาต่อมา กคช. จึงไม่ได้ใช้ระบบชิ้นส่วนสำเร็จรูปไประยะหนึ่ง แต่ในขณะเดียวกัน กคช. ได้ปรับนโยบายใหม่ โดยให้ผู้ประกอบการเป็นผู้เสนอระบบ แต่ก็ยังไม่ประสบความสำเร็จ เพราะไม่มีผู้ใดยื่นประมูล จนกระทั้งปลายปี พ.ศ. 2539 ระบบสำเร็จรูปถูกนำกลับมาใช้ในโครงการของ กคช. อีกครั้ง ซึ่งครั้งนี้เป็นระบบที่เสนอโดยผู้รับจ้างที่ประมูลงานได้ ความเปลี่ยนแปลงของการใช้ระบบ ชิ้น ส่วนสำเร็จรูปปรากฎชัดในช่วงดำเนินงานโครงการบ้านเอื้ออาทรปี พ.ศ. 2546 ที่นโยบายรัฐบาลให้ภาคเอกชน เข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาโครงการ ผู้ประกอบการเอกชนแต่ละรายต่างได้เสนอระบบที่ตนเองถนัด ทำให้เกิดการ นำใช้ระบบการก่อสร้างที่อยู่อาศัยด้วยระบบชิ้น ส่วนสำเร็จรูปอย่างกว้างขวาง โดยบางส่วนเป็นการนำเทคโนโลยีเข้า มาจากต่างประเทศ การก่อสร้างในโครงการบ้านเอื้ออาทร ร้อยละ 81 ของหน่วยก่อสร้างทั้งหมด เป็นการก่อสร้าง ระบบสำเร็จรูป อีกร้อยละ 19 เป็นการก่อสร้างระบบทั่วไป กคช.เริ่มพัฒนาระบบชิ้นส่วนสำเร็จรูป ช่วงปี พ.ศ.2516-2526 แต่หลังจากนั้น การก่อสร้างด้วยระบบ ชิ้น ส่วนสำเร็จรูป ในโครงการของ กคช. เป็นระบบที่พัฒนาโดยภาคเอกชน บริษัทที่ประมูล งานได้เป็นผู้เสนอระบบซึ่ง การนำใช้ระบบต่างๆนั้น กคช.ไม่เคยมีการวิเคราะห์เปรียบเทียบระบบเหล่านั้นในเชิงวิชาการ ดังนั้น จึงสรุปได้ว่า กคช.ไม่ได้มีการพัฒนาระบบการก่อสร้างด้วยชิ้น ส่วนสำเร็จรูป ต่างจากประเทศมาเลเซีย ซึ่งหน่วยงานด้านที่อยู่ อาศัยมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาและส่งเสริมระบบการก่อสร้างด้วยชิ้น ส่วนสำเร็จรูป จนผู้ประกอบการของ มาเลเซียมีความเข้มแข็ง ข้อเสนอแนะจากงานวิจัยนี้เห็นว่า กคช. ควรมีบทบาทส่งเสริมการวิจัยและพัฒนาระบบ การก่อสร้างด้วยชิ้นส่วนสำเร็จรูป เพื่อประโยชน์ต่อการก่อสร้างโครงการของ กคช. และผู้ประกอบการของไทย