การวิเคราะห์เปรียบเทียบและความสำคัญของแหล่งที่ตั้งตลาด สินค้าประมงทะเลในระดับจังหวัด : กรณีศึกษา ตราด ระนอง สงขลา สมุทรสาคร และสุราษฎร์ธานี

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากิจกรรมทางเศรษฐกิจที่เกี่ยวข้องกับการผลิต การกระจาย และ การบริโภคสินค้าประมงทะเล ปัจจัยที่แสดงถึงความสำคัญและการวิเคราะห์เปรียบเทียบความสำคัญของแหล่งที่ตั้งตลาดสินค้าประมงทะเลใน 5 จังหวัด โดยทำการคัดเลือกจังหวัด ซึ่งเป็นตัวแทนในแต่ละเขตประมงทั้ง 5 เขต ได้จังหวัดตัวแทนศึกษาเขตละ 1 จังหวัด ได้แก่ จังหวัด ตราด ระนองฺ สงขลา สมุทรสาคร และ สุราษฎร์ธานี วิธีการศึกษาทำโดยค้นคว้าจากเอกสารทางวิชาการและงานวิจัยต่างๆที่เกี่ยวข้องรวมทั้งการออกสำรวจเพื่อเก็บข้อมูลจากพื้นที่ศึกษา โดยใช้แบบสอบถามในการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง 3 กลุ่มหลักที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมทางเศรษฐกิจของสินค้าประมงทะเล ได้แก่ 1) กลุ่มผู้ผลิตสินค้าประมงทะเล (ชาวประมง) 2) กลุ่มผู้กระจายสินค้าประมงทะเล (ผู้ซื้อผู้ขาย นายหน้า แพปลา- ผู้ประกอบกิจการท่าเทียบเรือ/สะพานปลา-ผู้ประกอบกิจการห้องเย็น-ผู้ประกอบกิจการขนส่ง-แรงงานรับจ้าง) และ 3) กลุ่มผู้บริโภคสินค้าประมงทะเล (ผู้ประกอบการโรงงาน-ผู้บริโภค) จากนั้น จึงทำการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้ตามปัจจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อเปรียบเทียบและหาค่าความสำคัญของแหล่งที่ตั้งโดยใช้ค่าสหสัมพันธ์ (Correlation Matrix) จากการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่แสดงความสำคัญและได้นำมาใช้วิเคราะห์แหล่งที่ตั้งตลาดสินค้าประมงทะเลมี 9 ปัจจัย ได้แก่ ปัจจัยด้าน 1) การเงินการธนาคาร 2) บริการสาธารณูปโภสาธารณูปการ 3) การรวมกลุ่มของผู้ที่เกี่ยวข้อง 4) ตลาดสินค้า 5) แรงงานรับจ้าง 6) บริการน้าแข็ง ห้องเย็น การบรรจุหีบห่อ บริการขนล่ง 7) วัตถุดิบและแหล่งผลิต 8) คมนาคมขนส่ง และ 9) ปัจจัยด้านการบริการของรัฐ และ จงหวัดสงขลามีค่าความสำคัญของแหล่งที่ตั้งตลาดสูงสุด ส่วนสุราษฏร์ธานี สมุทรสาคร ตราด และ ระนอง มีค่าความสำคัญรองลงมาตามลำดับ จากผลการศึกษาได้ข้อเสนอแนะ 2 ประการคือ (1) ให้จังหวัดสูงขลาชายฝังอ่าวไทย และจังหวัดระนองชายฝังทะเลอันดามันเป็นฐานการทำประมงทะเล โดยเสริมสร้างปัจจัยที่ขาดแคลนของจังหวัดระนองเพิ่มขึ้น โดยภาครัฐและเอกชนร่วมลงทุน (2) บริหารจัดการพื้นที่ที่เชื่อมต่อสุราษฎร์ธานี-สงขลา-ปัตตานี โดยแบ่งแยกหน้าที่และกิจกรรมไม่ให้เกิดความซํ้าซ้อนในกาประกอบกิจกรรมด้านการประมงทะเล โดยเสนอแนะให้สงขลาเป็นจังหวัดหลักให้บริการระดับภาค/ภูมิภาค จังหวัดที่เหลือมีบทบาทรองในระดับพื้นที่จังหวัด นอกจากนั้นรัฐควรให้ความสำคัญในการหาแหล่งจับปลาใหม่ๆ การประสานความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านในกิจการประมงทะเลการสนับสนุนด้านเงินทุนพัฒนาขนาดของเรือประมงให้ใหญ่ขึ้น การพัฒนาขีดความสามารถแรงงานประมงทะเลตลอดจนสนับสนุนการค้าขายกันเองในพื้นที่เพื่อลดความแตกต่างของราคาของสินค้าประมงทะเลลงเพื่อลดค่าขน ส่งซึ่งจะทำให้ราคาสินค้าประมงทะเลลดลงโดยรวม