สภาพแวดล้อมทางภูมิทัศน์กับพฤติกรรมของผู้ใช้สวนสาธารณะระดับชุมชน

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพี่อศึกษาสภาพปัจจุบันพฤติกรรมการใช้พื้นที่ของผู้ใช้สวนสาธารณะระดับชุมชน ซึ่งใช้สวนเบญจสิริ และสวนสันติภาพเป็นตัวแทนสวนระดับดังกล่าว โดยศึกษาลักษณะพื้นที่วับการกระจายตัวเพี่อทำกิจกรรมเพี่อดูปัจจัยทางกายภาพที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้ โดยใช้วิธีการสำรวจบันทึกกิจกรรม และสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง จากการศึกษาพบว่า ลักษณะการใช้พื้นที่สวนสาธารณะชุมชน ผู้ใช้สวนเข้ามาทำกิจกรรมหลายชนิด แต่ละกลุ่มวัยมีช่วงเวลาที่มาใช้มากและชนิดกิจกรรมที่สนใจแตกต่างกัน กลุ่มผู้ใช้สวนสาธารณะเป็นประจำในวันธรรมดากับกลุ่มผู้ใช้สวนสาธารณะเป็นประจำในวันหยุด จะเป็นกลุ่มผู้ใช้ประจำของช่วงวันนั้นๆ ลักษณะพื้นที่กับการกระจายตัวเพี่อทำกิจกรรม พบลักษณะต่างๆ เช่น พื้นที่ที่ถูกเลือกทำกิจกรรมชนิดเดียวกันเป็นประจำ พื้นที่ที่มีผู้ใช้เฉพาะช่วงเวลาที่มีผู้ใช้มาก พื้นที่ที่ถูกใช้งานตลอดเวลา เป็นต้น ในส่วนของปัจจัยทางกายภาพที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้ การศึกษานี้พิจารณาถึงสภาพที่เกิดของกิจกรรม (Setting) และเงื่อนไขของพื้นที่ พบว่าสภาพที่เกิดของกิจกรรมที่สำคัญ ได้แก่ การเป็นสนามหญ้า, เนินหญ้า, ลานพื้นแข็ง, ริมนํ้า, เส้นทางวิ่ง, ใต้ต้นไม้, ที่มีม้านั้ง ขณะที่เงื่อนไขของพื้นที่ที่สำคัญได้แก่ การเป็นพื้นที่กว้าง, พื้นที่ในร่มเงา, สามารถมองเห็นบรรยากาศโดยรอบได้ชัดเจน, พื้นผิวเป็นลานแข็งหรือสนามหญ้า, ลักษณะเป็นพื้นราบหรือเนิน, ความสมบูรณ์ของอุปกรณ์และสิงอำนวยความสะดวก และอยู่ใกล้ริมนํ้า จากการศึกษาได้ข้อสรุปว่า สภาพแวดล้อมทางภูมิทัศน์ของพื้นที่สำหรับผู้ใช้สวนสาธารณะระดับชุมชน ควรพิจารณาถึงลักษณะร่วมที่กลุ่มผู้ใช้สวนสาธารณะส่วนใหญ่ต้องการ คือ สภาพความสมบูรณ์ของสวนและส่วนประกอบ ความร่มรี่นของบรรยากาศ และองค์ประกอบธรรมชาติ รวมถึงส่วนเกี่ยวข้องอื่นคือ ลักษณะการมาใช้ กิจกรรมที่ผู้ใช้สวนนิยมทำ ความพอใจต่อการใช้สวน ทั้งนี้เพี่อให้การจัดการพื้นที่ในสวนสาธารณะระดับชุมชนสามารถสร้างประโยชน์ และเหมาะสมกับผู้ใช้สวนสาธารณะต่อไป