อิทธิพลการค้าชายแดนที่มีต่อการพัฒนาภูมิภาค : กรณีศึกษาด่านช่องเม็ก จังหวัดอุบลราชธานี

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลการค้าชายแดนของด่านช่องเม็ก จังหวัดอุบลราชธานีที่มีต่อการพัฒนาภูมิภาค โดยพิจารณาสภาพการพัฒนา ปัญหา และบทบาท ทางกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคมในบริเวณด่านช่องเม็ก จังหวัดอุบลราชธานี ศึกษาเขตอิทธิพลการค้า ความเชื่อมโยงของโครงข่ายการขนส่งสินค้า รวมถึงพิจารณาถึงผลของการไหลเวียนสินค้า การเก็บรวบรวมข้อมูลจะใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการวิจัย และวิเคราะห์ข้อมูลสถิติโดยหาค่าเฉลี่ยและค่าร้อยละ การศึกษาได้ศึกษาการนำเข้าและส่งออกสินค้า การไหลเวียนของสินค้านำเข้า ศึกษาถึงความเชื่อมโยงไปข้างหน้า คือ สินค้าที่เป็นวัตถุดิบที่นำมาใช้ผลิตในอุตสาหกรรมต่อเนื่อง การไหลเวียนของสินค้าส่งออก ศึกษาถึงความเชื่อมโยงไปข้างหลัง คือ ต้นทาง แหล่งผลิต และที่มาของวัตถุดิบของสินค้า โดยผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการนำเข้าและส่งออกสินค้าจะทำให้เกิดการพัฒนาภูมิภาคโดยรวม นอกจากนี้โครงข่ายคมนาคมยังเป็นตัวกลางที่เชื่อมโยงการขนส่งสินค้าระหว่างต้นทางและปลายทางของสินค้า ซึ่งการมีโครงข่ายขนส่งสินค้าที่มีศักยภาพจะช่วยให้การไหลเวียนของสินค้าเกิดความสะดวกรวดเร็ว ผลการวิจัยพบว่าการไหลเวียนของสินค้านำเข้า ได้แก่ ประเภทไม้แปรรูป พบว่าเป็นสินค้าสำคัญที่นำเข้ามากเป็นอันดับหนึ่งมีปลายทางที่จังหวัดอุบลราชธานี กรุงเทพมหานคร มุกดาหาร และก่อให้เกิดอุตสาหกรรมต่อเนื่อง คือ ผลิตภัณฑ์จากไม้แปรรูป ประเภทพืชผักมีปลายทางที่จังหวัดอุบลราชธานีและกรุงเทพมหานคร ประเภทเศษเปลือกบงมีปลายทางที่กรุงเทพมหานคร ประเภทถ่านไม้มีปลายทางที่จังหวัดศรีสะเกษ และประเภทอุปโภค/บริโภคมีปลายทางที่จังหวัดอุบลราชธานี การไหลเวียนของสินค้าส่งออก ได้แก่ ประเภทน้ำมันเชื้อเพลิง น้ำมันหล่อลื่นและก๊าซหุงต้มจะมีแหล่งผลิตที่จังหวัดชลบุรี สินค้าประเภทอุปโภค/บริโภคมีต้นทางที่จังหวัดอุบลราชธานีและกรุงเทพมหานคร สำหรับสินค้าประเภทวัสดุก่อสร้างมีต้นทางที่จังหวัดอุบลราชธานีและกรุงเทพมหานคร โดยส่วนใหญ่จะมีแหล่งผลิตและวัตถุดิบที่จังหวัดสระบุรี ซึ่งมีการนำเข้าปูนซีเมนต์มายังจังหวัดอุบลราชธานีอันก่อให้เกิดอุตสาหกรรมต่อเนื่อง ได้แก่ ผลิตภัณฑ์จากคอนกรีตสำเร็จรูป เพื่อส่งออกไปยังสปป.ลาว ผลกระทบของการไหลเวียนสินค้าผ่านชายแดนช่องเม็ก พบว่าอำเภอที่ได้รับอิทธิพลจากการค้าชายแดนด่านช่องเม็กและมีฐานการผลิตภาคอุตสาหกรรมมากที่สุด ได้แก่ อำเภอเมืองอุบลราชธานีและอำเภอวารินชำราบ